تأليف سيف الدين حاجي بن نظام عقيلي، از نويسندگان شيعه‌ي قرن نهم. کتابي است در تاريخ و احوال وزراء که چند سالي پيش از دستور الوزراء خواندمير تأليف شده است. مؤلف اين کتاب را در هرات به نام خواجه قوام الدين نظام الملک خوافي وزير سلطان حسين بايقرا بين سالهاي 875-892 ق تأليف کرده است. وزير نامبرده در سال 873 از جانب سلطان مذکور حکمران ري و قم شده، سپس در 875 به وزارت وي رسيده و در 892 معزول شده است.
کتاب در دوازده باب و يک مقدمه و خاتمه تدوين شده است. در مقدمه علت تأليف و مآخذ خود را بيان کرده، و خاتمه را به ذکر احوال وزير ياد شده اختصاص داده است. ابواب دوازده‌گانه به قرار زير است:
باب اول- در ذکر وزراي سابق؛ باب دوم- در ذکر خلفاي راشدين؛ باب سيم- در ذکر وزراي بني‌اميه؛ باب چهارم- در ذکر وزراي بني‌عباس و غزنويان و ....؛ باب پنجم- در ذکر وزراي آل بويه؛ باب ششم- در ذکر وزراي آل سلجوق؛ [ترتيب کتاب در اين حدود مشوش است و چند باب ندارد]؛ باب نهم- در ذکر وزراي چنگيزخان و اولاد و احفاد او؛ باب يازدهم- در ذکر وزراي آل مظفر و ملوک غور؛ باب دوازدهم- در ذکر وزراي امير تيمور گورگان و اولاد او.
آثار الوزراء مجموعه‌ي باارزشي است و از آنجا که برخي از مآخذ مؤلف چون «مقامات ابونصر مشکان» نوشته‌ي ابوالفضل بيهقي مورخ معروف اکنون از بين رفته و فقط از طريق همين آثار الوزراء صفحاتي از آن باقي مانده، ارزش مضاعف مي‌يابد. مؤلف با وجودي که مآخذ خود را در آغاز بيان کرده ولي بيشتر مطالب خود را با تلخيصات و تغييرات ناروا از نسائم الاسحار تأليف ناصر الدين منشي کرماني اخذ کرده است. در آثار الوزراء به وزراء شيعي در طي تاريخ اسلام اشارت رفته است.
کتابنامه:
ديوان راوندي، به تصحيح جلال الدين محدث ارموي، تهران، 1334 ش؛ نسائم الاسحار، ناصرالدين منشي کرماني، به تصحيح محدث ارموي، تهران، 1337 ش؛ آثار الوزراء، عقيلي، به تصحيح جلال الدين محدث ارموي، تهران، 1337ش.
منبع مقاله :
گروه نويسندگان، (1391) دائرةالمعارف تشيع، تهران: حکمت، چاپ اول.